شاخصه های نثر دینی آثار فارسی مجلسی
نویسندگان
چکیده
با روی کار آمدن حکومت صفوی به عنوان مهمترین حکومت شیعی ایرانی، فضای فکری و فرهنگی ایران به کلّی متحوّل شد. شاهان صفوی که عمدتاً در کنار جایگاه سیاسی، خود را رهبر دینی نیز می دانستند در گسترش اندیشه تشیّع بسیار کوشیدند و گاه کار را به افراط کشاندند. بروز این تلاش را می توان در جای جای آثار علمی این دوره نیز یافت؛ بررسی آثار فارسی علاّمه مجلسی به عنوان اصلی ترین چهره دینی این دوره از دریچه سبک شناسی به روشنی گویای این امر است. مؤلّفان در رویکرد سبک شناسانه به آثار فارسی مجلسی به نتایجی دست یافته اند. سطح فکری: بسیاری از مفاهیم مطرح شده در میان فرق اسلامی مانند حسن و قبح افعال، رؤیت خدا، جبر و اختیار و... نیز با نگاهی شیعی در آثار مجلسی دیده می شود. سطح زبانی: با توجّه به اقتضای حال مخاطب عامّی، مجلسی غالباً زبانی ساده و گاه عامیانه را بر می گزیند. کاربرد فراوان صرف و نحو عربی حکایت از نفوذ بیش از پیش زبان عربی در فارسی دارد. سطح ادبی: بر خلاف پیچیدگیهای لفظی رایج عصر صفوی، مجلسی آگاهانه و با توجّه به موضوع آثار خود زبانی خالی از آرایه های ادبی برمی گزیند؛ بسامد کم کاربرد صنایع لفظی و معنوی گواهی بر این مدّعا می باشد.
منابع مشابه
بررسی شاخصه های حکومت دینی در قصه‌های تمثیلی مثنوی مولوی
موضوع حکومت، یکی از بنیادیترین دغدغههای بشر در طول تاریخ بوده و هست. ضرورت حکومت از بدیهیات است که فطرت انسانی نیز آن را تأیید میکند. موضوع حکومت مطلوب و دینی از جمله مباحث مهم در مثنوی مولوی است که مولانا در این اثر با ارزش، از جهات مختلف دینی، علمی، سیاسی و غیره با زبان تمثیل و نماد آفرینی به مبحث حکومت و نوع مطلوب آن پرداخته است. پژوهش حاضر بصورت کتابخانه‌ای- تح...
متن کاملنشانهشناسی تجربه‌های دینی در متون نثر عرفانی
نظر به اهمّیّت رمزپردازی روایت‌های عرفانی و لزوم تفسیر آنها برای درک متن و حصول کارکردهای روایی آن، در مقالۀ حاضر، روایت‌های سه اثر اصیل و تأثیرگذار کشف‌المحجوب و ترجمۀ رسالۀ قشیریّه و تذکرةالاولیا نشانه‌شناسی شده است. یکی از شیوه‌های کارآمد نشانه‌شناسیِ متناسب با روایت‌های عرفانی، روش چارلز پیرس است. با توجّه به اهمّیّتی که پیرس برای تعبیر و تفسیر قائل است و بر کارکرد ارجاعی نشانه‌ها تأکید میکند، نش...
متن کاملتنظیم و انتشار نثر بدیع فارسی تاجیکی
در سال 1925م، نشریات دولتی تاجیکستان تأسیس شد. این نشریات در آغاز به‌علت نبود وجود دوایر ادبی و متخصصان چاپ و نشر فعالیت زیادی نداشت. در سال‌های بعد به ابتکار و تلاش استادان ادبیات تاجیک مثل صدرالدین عینی و ابوالقاسم لاهوتی فعالیت آن تقویت شد. نثر بدیعی تاجیک در مجلات و روزنامه‌های متعددی ازجمله روزنامه‌های معارف و مدنیت و مدنیت تاجیکستان چاپ شدند. در تهیه و تألیف نثر بدیعی ...
متن کاملجایگاه زنان در متون نثر فارسی کهن
اقوام گوناگون، بنابر فرهنگ و تمدن قومی و نژادی، اساطیر، مذهب، و شرایط ویژه جغرافیایی، تاریخی، اجتماعی، اقتصادی، و سیاسی، دیدگاه هایی گوناگون نسبت به زن داشته اند و همین مساله جایگاه اجتماعی و حقوقی زن را، در جوامع گوناگون و در طول تاریخ، دیگرگون کرده است.در فرهنگ و ادبیات هندوستان، زنان در نقش های الاهه، اسطوره ای، روحانی، جادوگر، دلاله، و مانند آن دیده می شوند و کتاب هایی چون کلیله و دمنه، سند...
متن کاملنقالیهای مکتوب به عنوان یک ژانر ادبی در نثر فارسی
«نقالی‌های مکتوب»، داستان‌های بلند عامیانه‌ای هستند که در طی سنّت نقالی و داستان‌گزاری از شکل شفاهی - با حفظ برخی ویژگیهای زبان مردم- به شکل مکتوب درآمده‌اند. سنّت داستان‌گزاری، سنّتی دیرپا در ایران بزرگ است که همواره منابع لازم برای آفرینش آثار ادبی ارزشمند را فراهم نموده است. داستان-هایی که از قلمرو ادبیات شفاهی به قلمرو ادبیات مکتوب وارد شده‌اند، دارای ویژگی‌ها و خصلت‌های منحصر‌به‌فرد محتوایی ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
تاریخ ادبیاتجلد ۱۳۸۹، شماره ۶، صفحات ۰-۰
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023